Minister : Everything is more complicated than you think. You only see a tenth of what is true. There are a million little strings attached to every choice you make; you can destroy your life every time you choose. But maybe you won’t know for twenty years. And you’ll never ever trace it to its source. And you only get one chance to play it out. Just try and figure out your own divorce. And they say there is no fate, but there is: it’s what you create. Even though the world goes on for eons and eons, you are here for a fraction of a fraction of a second. Most of your time is spent being dead or not yet born. But while alive, you wait in vain, wasting years, for a phone call or a letter or a look from someone or something to make it all right. And it never comes or it seems to but doesn’t really. And so you spend your time in vague regret or vaguer hope for something good to come along. Something to make you feel connected, to make you feel whole, to make you feel loved. And the truth is I’m so angry and the truth is I’m so fucking sad, and the truth is I’ve been so fucking hurt for so fucking long and for just as long have been pretending I’m OK, just to get along, just for, I don’t know why, maybe because no one wants to hear about my misery, because they have their own, and their own is too overwhelming to allow them to listen to or care about mine. Well, fuck everybody. Amen.
Πριν λίγες ώρες είδα την ταινία του Charlie Kaufman, Synecdoch, New York . Μια ταινία για τη Ζωή ( » τη στιγμή που περνά και χάνεται » ), τη μοναξιά, την Αγάπη και κυρίως το Θάνατο, που σε ξεβολεύει από τη θέση σου με τις αλήθειες της, σε καθηλώνει ( αν σου αρέσει το ύφος του σεναριογράφου ) και βάζει το μυαλό σου να δουλέψει πάρα πολύ . Δεν πρέπει όμως να το παρακάνεις γιατί δε θα βγάλεις ποτέ άκρη . Είναι αυτό που κατάλαβα απόψε για τον Κάουφμαν . Οι ιστορίες του ( και πιο πολύ η συγκεκριμένη ) στοχεύουν απευθείας στο υποσυνείδητο ( μη σου πω και ασυνείδητο ) κι έτσι η εκλογίκευση τους είναι μάταιη . Απλά παρακολουθείς και αισθάνεσαι, ξαναφέρνεις στο μυαλό προσωπικές σου σκέψεις και τις βλέπεις μέσα από ένα διαφορετικό, ίσως σουρεαλιστικό, παράξενα γοητευτικό πρίσμα .
UPDATE
Είσαι θεατρικός σκηνοθέτης και συγγραφέας, αναγνωρισμένος και πολύ γνωστός στη δουλειά σου με θαυμαστές και πιστό κοινό που παρακολουθεί τα έργα σου . Την ίδια στιγμή, η προσωπική σου ζωή είναι ένα μάτσο χάλια, η οικογένεια σου διαλύεται, η γυναίκα σου δε σε γούσταρε ποτέ και μετά τη γέννηση της κόρης σας το κακό απόγινε, η μοναξιά σου ξεχειλίζει από παντού, η ανασφάλεια και η αναποφασιστικότητα στα ερωτικά σου σκάει γαϊδαρο και η κατάθλιψη έχει μετακομίσει στο μικρό σου σύμπαν διοργανώνοντας καθημερινά τρελλά πάρτυ . Και ξαφνικά όλα αυτά αρχίζουν να σωματοποιούνται με τη μορφή παράξενων δερματοπαθειών, ανεξήγητων επιληπτικών κρίσεων και άλλων εξωτικών ασθενειών . Οπότε νέες φοβίες έρχονται να προστεθούν στην ήδη πλούσια γκάμα σου με αρχηγό όλων τη φοβία για το Θάνατο . Το τέλος πλησιάζει, ω ναι, είσαι σίγουρος πια . Ένα βήμα πριν το χείλος της αβύσσου …
… σκάει το θεατρικό βραβείο, ένα κάρο λεφτά, για να δημιουργήσεις το απόλυτο έργο . Το Έργο Των Έργων . Η χρυσή σου ευκαιρία . Αν η Ζωή είναι μια ιδιόμορφη παράσταση κι εσύ και όλοι γύρω σου » ηθοποιοί «, αν καταφέρεις να την » ανεβάσεις » ως έργο στο πραγματικό σανίδι , όσο πιο ρεαλιστικά γίνεται, τότε ίσως, να καταφέρεις βλέποντας τη ως θεατής, να την ερμηνεύσεις, να ξορκίσεις τους δαίμονες σου, να βρεις την άκρη του νήματος, τις απαντήσεις στα ερωτήματά σου, το νόημα της, λίγο πριν πεθάνεις . Γιατί θα πεθάνεις και γρήγορα μάλιστα, είσαι βέβαιος . Τόσο βλάκας, εσύ και ο λανθασμένος εγωκεντρισμός σου ( όπως πολλοί από εμάς ) .
Και την πατάς . Και μπλέκεσαι σε ένα φαύλο, ατέρμονο κύκλο . Ο χρόνος δεν έχει σημασία ή το ποιά γεγονότα είναι πραγματικότητα ( αυτά που συμβαίνουν έξω σου ή μέσα στο μυαλό σου – όλα μπλέκονται ), ούτε αν βυθίζεσαι όλο και περισσότερο στη μοναξιά . Σημασία έχει το Έργο . Να ολοκληρωθεί το Έργο . Αυτός είναι ο σκοπός που θα δώσει απαντήσεις σε όλα . Δεν το ξέρεις ότι θα φτάσεις σε αδιέξοδο ? Δεν το ξέρεις ότι είναι σαν να προσπαθείς να απαντήσεις σε ερωτήματα όπως » Γιατί δημιουργήθηκε ο κόσμος και πώς » ? Ότι είναι μάταιο ? Ότι έχασες προ πολλού την ουσία ψάχνοντας τη με λάθος τρόπο ?
Όχι . Θα συνεχίσεις . Τραβόντας μαζί σου όποιον δεχθεί να σε ακολουθήσει . Ακόμη κι όταν έχεις αναλαμπές ( η στιγμή που ξαναβρίσκεις το παιδί σου, ο λόγος του ιερέα, ο θάνατος της μοναδικής γυναίκας που αγάπησες ), θα συνεχίσεις γιατί δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς . Έγινες σκλάβος του δημιουργήματος σου, σε σημείο να σου υπαγορεύονται και οι πιο στοιχειώδεις κινήσεις σου . Το έργο σου σε κατάπιε . Και ενώ νόμιζες ότι θα πεθάνεις νωρίς, η τιμωρία για την ύβρη σου θα είναι να πεθάνεις, εξουθενωμένος, ολομόναχος και μόνο όταν κατανοήσεις όλα αυτά . Μόνο τότε . Κι αυτό ακόμη καθ’υπαγόρευσην .
Αυτή είναι η ιστορία ( τουλάχιστον όπως εγώ την κατάλαβα ) που προσπάθησε να μας πει ο Τσάρλι Κάουφμαν στην πιο ώριμη, μέχρι τώρα, σεναριακή δημιουργία του . Τη λέει όμως με τον ολόδικο του τρόπο και καλό θα είναι, για όποιον προσπαθήσει να δει την ταινία, να γνωρίζει λίγα πράγματα από πριν για τον Κάουφμαν, ώστε να είναι προετοιμασμένος . Εκτός κι αν είναι άνθρωπος ανοιχτός σε κάθε είδους κινηματογραφικές εμπειρίες, οπότε be his guest ! Σίγουρα υπάρχουν επιρροές από άλλους δημιουργούς ( όμως νομίζω ότι τις φιλτράρει αρκετά καλά, προσφέροντας κάτι ολόδικο του ) . Σίγουρα υπάρχουν σκηνοθετικές αδυναμίες ( πρωτάρης γαρ ), αλλά οι ερμηνείες των ηθοποιών, και ιδιαίτερα του Χόφμαν, με έκαναν πάλι να σκεφτώ το, » ο σκηνοθέτης βγάζει τη μεγάλη ερμηνεία από τον ηθοποιό ή ο ηθοποιός μόνος του, και στη συγκεκριμένη περίπτωση τί στο καλό από τα δύο συμβαίνει ? » . Υπάρχουν σημεία που κουράζουν με κάποια » φλυαρία » ή επαναληπτικότητα και αρκετοί βιάστηκαν να πουν ότι ο ίδιος ο σεναριογράφος χάθηκε μέσα στο σενάριο και έμπλεξε τα μπούτια του αλλά κι εδώ η γνώμη μου είναι ότι το έκανε εσκεμμένα για να δείξει το μέγεθος του αδιεξόδου στο οποίο οδηγείται ο ήρωας του . Και δίνει ένα τέλος στα βάσανα και των δυονών τους . Και το τέλος είναι συγκλονιστικό .
Γενικά πιστεύω ότι όταν ένα δημιούργημα συγκεντρώνει τόσο αντιδιαμετρικές απόψεις, τόση αμφιβολία γύρω του και εγείρει τόσες συζητήσεις, όπως η Συνεκδοχή, αξίζει μόνο και μόνο γι’αυτό . Και αξίζει να το δεις μόνο και μόνο για να σχηματίσεις τη δίκη σου άποψη βρε αδερφέ ! Και στη Συνεκδοχή νομίζω η αλήθεια είναι κάπου στη μέση και πρόκειται για μια ταινία που η γνώμη σου για εκείνη διαμορφώνεται ανάλογα με τα κέφια που έχεις εκείνο το δίωρο, τα βιώματα σου, το χρόνο που έχεις διαθέσει σε υπαρξιακές αναζητήσεις και προσωπικές αμπελοφιλοσοφίες .
Σίγουρα με εντυπωσίασε, την αγάπησα γιατί γουστάρω Κάουφμαν, αλλά δεν ξέρω αν αντέχω να την ξαναδώ . Αποσπασματικά, ίσως . Τη σώζει πάντως το μαύρο, εγκεφαλικό χιούμορ του σεναρίου και η σατιρική διάθεση που τη διατρέχουν σ’όλη της σχεδόν τη διάρκεια . Και όχι, δεν είναι μπερδεμένη εντελώς . Τις κατάλληλες στιγμές ο Κάουφμαν σου πετάει φράσεις και σκηνές » κλειδιά «, με σαφήνεια και νόημα για να μπορέσεις να σχηματίσεις το παζλ . Κι ας μένει πάντα μισοτελειωμένο …
Και στο κάτω – κάτω, αν μιλάμε για σουρεάλ και ακατανόητο, κάτσε να δεις το Inland Empire που ΚΑΙ 3 ώρες κρατάει ΚΑΙ τίγκα στο παράξενο είναι και τη μαυρίλα και ό,τι άλλο φανταστείς και έλα μετά να μου πεις . Ή μάλλον όχι, μη μου πεις γιατί ΚΑΙ το έχω δει και το άντεξα ( θέλω βραβείο ) ΚΑΙ την πρώτη ώρα ξετρελλάθηκα ΚΑΙ φαν του Λιντς είμαι ΚΑΙ Τζέρεμι είχε το φιλμ ( μέγα δέλεαρ ) αλλά προτιμώ χίλιες φορές τη Συνεκδοχή . Ουφ !
Bjork – Bachelorette ( Homogenic – 1997 )
I’m a fountain of blood
In the shape of a girl
You’re the bird on the brim
Hypnotised by the WhirlDrink me, make me feel real
Wet your beak in the stream
Game we’re playing is life
Love is a two way dreamLeave me now, return tonight
Tide will show you the way
If you forget my name
You will go astray
Like a killer whale
Trapped in a bay
I’m a path of cinders
Burning under your feet
You’re the one who walks me
I’m your one way streetI’m a whisper in water
Secret for you to hear
You are the one who grows distant
When I beckon you nearLeave me now, return tonight
The tide will show you the way
If you forget my name
You will go astray
Like a killer whale
Trapped in a bayI’m a tree that grows hearts
One for each that you take
You’re the intruders hand
I’m the branch that you break
Το 1995 στο άλμπουμ » Post « της Bjork υπάρχει ένα τραγούδι με τον τίτλο » Isobel « . Μιλάει για ένα κορίτσι που ζει στο δάσος σαν αγρίμι και κάποια στιγμή πηγαίνει στη μεγάλη πόλη για να διαπιστώσει με θλίψη την καταστροφή που έχει επιφέρει στο περιβάλλον η ανθρώπινη παρέμβαση . Δύο χρόνια μετά στο » Homogenic « η Bjork γράφει τη συνέχεια αυτής της ιστορίας και της δίνει τον τίτλο » Bachelorette «, η αιώνια εργένισσα . Ένα εκπληκτικό τραγούδι με σπαρακτικούς στίχους, με μια ηρωίδα ευάλωτη στον έρωτα αλλά ταυτόχρονα με επίγνωση της δύναμης και της επιρροής της πάνω στον εραστή της .
Προέκταση του » παραμυθιού » της Isobel είναι το αριστουργηματικά και πρωτότυπα » αυτοαναφορικό » βίντεο που σκηνοθέτησε ο αγαπημένος τρελλάρας Michel Gondry . Η ιστορία της ηρωίδας γίνεται θεατρική παράσταση και όσο στην πραγματική ζωή η προσωπική της ιστορία – αρχικά όμορφη και ρομαντική – αρχίζει και φθείρεται, η σκηνοθετημένη, θεατρική αναπαράσταση της μετατρέπεται σταδιακά σε μια κακόγουστη καρικατούρα ( όπως, μεταφορικά, και η original ) . Το αδιέξοδο και το τέλος της σχέσης είναι και το τέλος της παράστασης . Ο κύκλος κλείνει και όλα επιστρέφουν εκεί απ’όπου ξεκίνησαν . Σα να μην είχαν συμβεί ποτέ …
Το βιβλίο που γράφεται μόνο του, η ιστορία που αναπαρίσταται από ηθοποιούς, η παράσταση μέσα στην παράσταση είναι κάποια από τα στοιχεία του βίντεο που το φέρνουν στο νου σου παρακολουθόντας τη » Συνεκδοχή » . Ήταν ευχάριστη έκπληξη για μένα όταν είδα αργότερα την ίδια παρατήρηση και στη Wikipedia, επιβεβαιώνοντας το συνειρμό μου .
Η Bjork φημίζεται για τα πολύ προσεγμένα και πάρα πολύ καλά βίντεο κλιπ της . Με τον Gondry είναι χρόνια συνεργάτες ( έδεσε η τρέλλα τους ) και εκτός από το Bachelorette ο Michel έχει γυρίσει και τα » Army Of Me « και » Human Behaviour « .
Όσο σκεφτόμουν πάντως τα βίντεο της ισλανδής τραγουδίστριας, ανακάλυπτα » εκλεκτές συγγένειες » μεταξύ των μελών της αγαπημένης μου τριάδας, Gondry – Kaufman – Jonze ! Π.χ. ο Gondry που έχει σκηνοθετήσει το Bachelorette, κέρδισε το Όσκαρ Σεναρίου μαζί με τον Κaufman για το » Αιώνια Λιακάδα Ενός Καθαρού Μυαλού «, το Bachelorette θυμίζει μινιατούρα της Συνεκδοχής του Kaufman, την οποία Συνεκδοχή ο Charlie ήθελε αρχικά να σκηνοθετήσει ο φίλος του και συνάδελφος στην ανατρεπτική » τρέλλα » Spike Jonze , ο οποίος έχει σκηνοθετήσει ένα άλλο υπέροχο βίντεο της Bjork, το » It’s Oh So Quiet « ( κλικ ! κλικ ! ) .
Όσο για την ίδια την Bjork μου συμβαίνει ένα περίεργο πράγμα . Δεν αντέχω ούτε τη φάτσα της, ούτε τη φωνή της ( τη βρίσκω πολύ εκνευριστική ), ενώ την ίδια στιγμή λατρεύω πολλά τραγούδια της και της βγάζω το καπέλο σε όλα της σχεδόν τα βίντεο ( χμ … μάλλον πρόκειται για indie-alternative περίπτωση αλά Kanye West, χα, χα ! )
* * * Και ναι, ΑΚΟΜΗ να αξιωθώ να διαβάσω Δανίκα και λοιπούς χα, χα ! Να δω πότε ! * * *